Ateşten Şeytan’ın çamurdan Adem’e karşı durduğu, Tanrı’ya boyun eğmeye karşı çıktığı ve bunun gerekçelerini kâh sözle, kâh şarkıyla, kâh dansla anlattığı bir müzikal izledim bu akşam. Cesur bir oyundu; çünkü, Şeytan’ı merkeze alan, öylesine akıp giden bir şeyleri sarsan ve Şeytan aracılığıyla, insana ikide bir “kafam karıştı” dedirten, böylece alternatif kapıları yoklatan bir oyundu.

Şeytan çoktanrılı inancın temel tanrılarından Zeus’la bahse girmişti. Sishyphos’u başkaldırısından vazgeçirtecekti. Bunun yolunu devreye bir kadın sokmakta buldu. Şeytan, tek tanrılı inancın tanrısıyla da bahse girmişti. Eyüp Peygamberin sabrını kıracak ve boyun eğmekten vazgeçirtecekti. İki çabasında da önce kazanır gibi olur sonra kaybeder! Kadın, Sishyphos’tan etkilenerek duygularına yenik düşer gibi olursa da eşine döner. Sishyphos, boyun eğerse, kendisi olmaktan çıkacağını düşünür. Eyüp, “Allah’ın hikmetinden sual olunmaz.” noktasında kalır.

Şeytan, “Yenildim.” dese de kazanandı oyunda. Çünkü, trajedinin temel hareket noktalarından biri kullanılmış gibiydi. Trajedilerde, töreye, inançlara başkaldırı yoktur ve kazara olursa ağır bedeller ödetilir kahramana. Böylece görünüşte töreler, yasalar, inançlar kazanmış olur; oysa, oyun ne diyecekse, diyeceğini demiş olur sonuçta.

Bu oyunda da aynen böyle oldu. Şeytan/İblis/Lucifer, ne Eyüp’ü sabırla sınanan Allah inancından alıkoyabildi; ne Sishyphos’u Zeus’a başkaldırısından vazgeçirebildi. Görünüşte, Tanrı karşısında yenilmişti. Ancak, Sishyphos’un bir sorusu vardı ve müzikalin en güçlü iletilerinden biriydi: Boyun eğdiği zaman kendisi olabilecek miydi?

Son sahnelerdeki soru ise, aslında oyunun yanıtından başka bir şey değildi: “Eyüp mü, Sishyphos mu?”

Bazı kalıplar korunmuştu: Şeytanın, absurd kılık kıyafeti, omzundaki gitarı ve uzun saçlarıyla “asi” bir genç kılığında çizilmesi… İşbirlikçisinin kadın olması… Erkeğe açılan kapının yine kadından geçmesi…

Kaynak: www.elifingunlugu.net