Doğal gaz ve elektriğe zam kaçınılmaz. İşin kötüsü zamda gecikildiği için zam büyük olacak. Zammın nedeni (1) İthal ettiğimiz doğalgazın fiyatındaki artış (2) Döviz fiyatındaki artıştır.

Bundan önce de bu 2 artışa bağlı olarak doğalgaz ve elektriğe zam gelirdi ama, “Otomatik Fiyat Ayarlaması Sistemi” içinde fiyatlar en geç 3 ayda bir düzeltilirdi.

Geliniz görünüz ki “Otomatik Ayarlama Sistemi” 34 aydır çalıştırılmadı. Bu nedenle ufak ufak yapılması zorunlu zamlar birikti. Şimdi zam gelirse doğalgaza yüzde 35 dolayında, elektriğe ondan birazcık daha düşük zam gelecek.

Zammın arkasındaki en büyük etken ithal ettiğimiz doğalgazın fiyatındaki artış. Rusya son 29 ayda sattığı doğalgaz fiyatını yüzde 39 artırdı. Diğer gaz satıcıları da fiyata benzer ölçüde zam yaptı. Doğalgaz ithalatçısı Botaş’ın ithal ettiği doğalgaza 2010 yılında toplam ödemesi 16.4 milyar TL. Demek ki, doğal gaz fiyatındaki artışın Botaş’a yıllık yükü 5-6 milyar TL’ye ulaşıyor.

Bu para ya bütçeden karşılanır ya da tüketiciye zam olarak yansır. Yeni faturayı yansıtmak kolay da eski yükü kim üstlenecek belli değil.

Doğalgazın yüzde 55’ini elektrik üretmekte, yüzde 23’ünü sanayide, yüzde 22’sini konutta kullanıyoruz.

Doğalgaza zam gelinde toplam elektriğin yüzde 48.9’unu üreten santrallar da elektrik fiyatını artıracak. Elektriğin yüzde 45’ini sanayi, yüzde 15’ini ticarethaneler kullanıyor.

Açık anlatımıyla doğalgaz ve sonunda elektrik zammı sadece hane halkını üzmeyecek, dolaylı etkisi ile hane halkını ezecek.

Güngör URAS
Milliyet