Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verilerine göre, Türkiye fındık, kayısı, incir, kiraz, vişne, ayva ve haşhaş tohumu olmak üzere yedi ürünün üretiminde dünya sıralamasında başı çekerken, özellikle son yıllardaki kötü tarım politikaları ve iklim değişikliklerinin neden olduğu olumsuzluklar nedeniyle tarım sektöründe ciddi sıkıntılar başladı. Girdi maliyetlerinin yüzde 7.8 arttığı ülkede, hayvancılıktan pamuğa, hububattan sebzeye kara bir tablo oluştu.

2012 tarım sektörünü değerlendiren Türkiye Ziraatçılar Derneği (TZD) Başkanı İbrahim Yetkin’in verdiği bilgiye göre, tarım işletmeleri kredi borcu altında ezildi. TZD araştırma servisinin hazırladığı rapora göre Türkiye’nin tarım gerçeği özetle şöyle:

• Çiftçinin elektrik dağıtım şirketlerine borcu 2.1 milyar TL, faiz tutarı 1.8 milyar TL’ye vardı.
• Çiftçinin Ziraat Bankası ve tarım kredi kooperatiflerine borcu 22 milyar 300 milyon liraya yükseldi.
• Çiftçinin bankalara kredi borcu geçen yıl sonu itibarıyla 32 milyar TL oldu.
• DPT’nin araştırmasına göre 2015’te Türkiye’de 170 bin ton civarında et açığı oluşacak.
• Doğu ve Güneydoğu sınırlarından yapılan hayvan kaçakçılığındaki olağanüstü artış sıkıntıyı katlayacak.
• Bu bölgede üretici geçen yıl 500-600 liraya sattığı koyunu şu anda 300-350 liraya satamıyor. Geçen yıl 10-11 liradan satılan canlı hayvanın kilosu, şimdi 6-7 lira.
• Bir süt ineğinin günlük yem maliyeti 10 TL. Bu yıl samanın kilosu yüzde 400 arttı. Geçen yılki saman masrafı 100 lira idi.
• Yem açığı 13-14 milyon ton.
• Bu yıl tarıma 7.5 milyar lira destek verildi. 2013 bütçesinde çiftçiye ayrılan destek miktarı 9 milyar lira olarak belirlendi. Artış yeterli değil.
• Buğday üreticisinin dekara yaptığı mazot harcaması 56 TL. Mazot desteği olarak aldığı prim 4 TL. Destek, masrafın yüzde 7’sini karşılıyor.
• Tarımda yılda 3.5 milyar ton mazot kullanılıyor. Bu mazotun ÖTV ve TDV’si 9 milyar TL tutuyor. 2013’te verilecek 9 milyar TL’nin tamamı çiftçinin ödediği mazot parasından alınan ÖTV ve KDV olarak geri alınacak.
• 2012 ithalat kalemlerine bakıldığında Çin’den fasulye, İtalya’dan ıspanak, ABD’den fındık, Güney Afrika’dan satsuma mandalini, Kosta Rika’dan kavun, Türkmenistan’dan portakal, Arjantin’den limon, Bulgaristan’dan nar, Çin’den kayısı ve kuru sarmısak, İran’dan kuru kayısı ile lahana ve İspanya’dan marul ithal edildi.
• Üretim açığı bir kenara bırakılsa bile fındık gibi dünyada bir numara olduğumuz üründe bile ithalat yapılıyor.
• Üretim açığı olan birçok üründe küçük bir destekle açığı kapatmak mümkün.

Olcay Büyüktaş Akça
Cumhuriyet