Serebral Palsi (SP) genellikle çocukluk çağı hastalığı olarak değerlendirilmektedir. Ancak erişkin yarlarda da semptomları devam etmektedir ve farklı vücut sistemlerinde neden olduğu sağlık problemleri ile karşımıza çıkmaktadır.

Bu problemlere sebep olan faktörleri genel olarak şu şekilde özetleyebiliriz;

1. Yaşın ilerlemesi ve büyüme ile birlikte kuvvet, esneklik, denge ve fonksiyonel kapasitede azalma,

2. İkincil olarak gelişen kontraktürler, ağrı, omurga eğrilikleri, kemik erimesi, tendon yaralanmaları, kalça çıkığı yada eklem bozuklukları,

3. Fonksiyonel hareketliliğin azalması sonucu oluşan hareket azlığı,

4. Hareketsizliğin neden olduğu kalp damar, dolaşım, sindirim, boşaltım ve solunum sistem bozuklukları,

Çocukluk çağında tespit edilen SP’lilerde, ilerleyen dönemlerde motor gelişimin duraklaması ve farklı problemlerin eklenmesiyle fonksiyonel bağımsızlıkta azalma dikkat çekicidir. Yetişkinlikte, çocukluk dönemine oranla, rehabilitasyon hizmetlerinden daha az yararlanabilmekte, sosyal iletişimlerinin giderek azalması ile de eve bağlı kalma aşamasına kadar gelmektedirler. Erişkin SP’liler gerek sosyal, gerekse fiziksel alanda daha aktif hale getirilmesine yönelik olarak rehabilitasyon yaklaşımları uygulanmalıdır. Bu hizmet ile amaçlar:

- Bireylerin ve ailelerin yaşam kalitesini artırmak,

- Eklem bozuklukları oluşumunu önlemek, mevcut bozuklukların ilerlemesini kontrol altına almak,

- Mevcut fonksiyonel durumu korumak ve geliştirmek,

- Günlük yaşamda gerekli enerji miktarının doğrudan kullanımının ve kontrolünün bireye kazandırılması,

- Bireylerin günlük yaşamda bağımsızlığını destekleyen ve artıran, yardımcı araç-gereçleri planlamak ve uyarlamasını yapmak, kullanımını öğretmek,

- Bireylerin günlük yaşamdaki transfer becerilerini artırmak, hareketlilik düzeylerini artırmak,

- Kalp damar, dolaşım, beslenme, boşaltım gibi sistemleri fonksiyonel açıdan desteklemek,

- Erişkin SP’li birey ve ailesinin motivasyonunu artırarak, sosyal katılımlarını desteklemektir.

Daha büyük yaşlardaki SP’li çocuklar ve erişkin SP’li bireylere göre ayarlanan fizyoterapi ve rehabilitasyon uygulamalarında klinik tecrübelerime dayanarak söyleyebilirim ki, bu hizmeti alacak bireylere uygulanacak tekniklere, kapsamlı değerlendirmeler sonucu karar verilmekte ve uygulama yapılmaktadır. Bu hizmet kapsamında “uygunluk” “tamamlayıcılık” ve “bütüncül tedavi ilkesidir.

Fizyoterapist olarak, fizyoterapi ve rehabilitasyon uygulamalarında kullandığımız tekniklerden bazıları şu şekildedir;

1. Nirogelişimsel tedavi yaklaşımları,

2. Yumuşak doku mobilizasyonları,

3. Ortapodik manuel terapi uygulamaları,

4. Miyofasiyal rekase teknikleri,

5. Visseral mobilizasyonlar,

6. Kısmi ağırlıklı destekli treadmil eğitimi,

7. Adelisuit,

8. Kranio - Sakral terapi,

9. Ayak tabanı refleks masajı,

10. Duyu bütünlüğü tedavisi,

11. Osteopatik yaklaşımlar. (*)

(*) Daha ayrıntılı bilgi için www.ozemegitim.com.tr

Fzt. Nüket TANACI AKÇAY

ÖZEM Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezleri

Fizyoterapi Ünitesi Koordinatörü