Yıllar önce Leman Yenge’den dinlediğim, dil tarihimize, “Sağ ol”un doğuşuna ışık tutan anılardan kesiti sizlerle paylaşmak istedim.

1917 doğumlu Leman Doğangün özel ve güzel bir insan. Ankara Kız Lisesi öğrencisiyken 1930’lu yıllarda çok özel anlar yaşadığını duygu ve coşku sağanağından anlıyoruz. Önderimizin Mustafa Kemal Atatürk’ün gençliğe nasıl değer verdiğini Ankara Kız Lisesi öğrencilerini belli aralıklarla sınıfça Çankaya’ya davet ettiğini birlikte öğle yemeği yediklerini, sonra çalışma odasında söyleştiklerini anlatırken Leman Yenge’nin gözleri parlıyor, belleği keskinleşiyor. İşte bu fotoğraf diye, şöminenin üzerindeki fotoğrafı göstererek anılarından derlemeler yapıyor, belgeler sunuyor.

“Biliyor musun, Atatürk’ümüzün bu fotoğrafını ben çektim.” derken gözleri mutluluk kıvılcımları saçıyor. 1930’lu yıllarda kıt olanaklarla insanımızın kendisini nasıl yarattığını, Cumhuriyet coşkusunu öğreniyoruz ondan.

Leman Yenge’nin en seçkin anılarından biri, İran Şahı Pehlevi’nin karşılanışı sırasında yaşanmış. “Ben gururla bayrağımızı taşırken, bir görevli yanımıza gelerek ‘Şah size, merhaba gençler!’ diyecek, ‘Nasılsınız?’ diyecek. Siz de ‘Sağ ol! diye cevap vereceksiniz. Arkadaki arkadaşlarınıza söyleyin.” dedi. Bana denileni yaptım. Tören başladı, gençler hep bir ağızdan “Sağ ol” diyerek tören alanını çınlattı. Atamızın anadili duygu ve duyarlığının göstergelerinden yalnızca biri bu, “Sağ ol”da saklı. Törenlerde o güne değin, askere:

-Selamünaleyküm!

-Aleykümselam! dendiğini, Mustafa Kemal’in ilk kez askeri “Merhaba asker!” diye selamladığını, konuk devlet büyüklerini “Merhaba gençler!”e yönlendirdiğini, karşılık olarak herkese “Sağ ol!”u öğrettiğini olayın tanığı Leman Doğangün’den öğreniyoruz. Yalnızca bu anılar bile, onun başöğretmenliği nasıl hak ettiğinin göstergesi.

Gerçek aydın, Mustafa Kemal gibi ışığını saçan, ulusunu çağdaşlaştırmak için her fırsatı değerlendirendir. Sağ ol Atam! Sağ ol Leman Yenge! Ülkemizde kara bulutlar dolaşırken siz ve sizin gibi her yaştan gençlerle aydınlanacağız. Unutmayalım ki, gecenin en karanlık ve korkunç göründüğü zaman, şafak sökmeden az önceki saatlerdir; ama şafak, kendi kendine sökmüyor!

Dr. Tayyibe UÇ