Hafta içinde Cumhuriyet Ankara’da yer verdiğimiz iki haber, sık sık bu köşede kaleme alınan iki ayrı rant konusunu bir kez daha gündeme getirdi.

Sertaç Eş’in 5 Mart Pazartesi günkü manşetine göre, Beytepe Kentsel Dönüşümü’nde yapılan imar değişikliğiyle konut sayısı 394’ten 1.082’ye çıkartıldı. Ticaret alanı ise 4.528 metrekareden 12.395 metrekareye yükseltildi.

Çevredekilere göre çok daha yüksek imar hakkına yol açan bu ayrıcalıklar, “kişiye özel” yapıldığı için yargı konusu da oldu. Yapılan değişikliklerle fazladan 687 konut ile 7.867 m2 ticaret alanı inşa edilecek. Daire başı ortalama fiyat 300 bin TL’den; ticari alanın metrekaresi de 5.000 TL’den hesaplandığında ortaya çıkan toplam rant 250 milyon TL’ye yaklaşıyor.

Mustafa Çakır’ın 6 Mart Salı tarihli manşetinde ise, Sağlık Bakanlığı’nın “Kamu Özel Ortaklığı” yöntemiyle özel sektöre Bilkent ve Etlik’te hastane kompleksleri yaptıracağı ve bunun karşılığında da 25 yıl boyunca her yıl Bilkent için 289 milyon TL, Etlik için de 319 milyon TL ödeyeceği yer almıştı. Sağlık Bakanlığı, ihaleye çıksa 2-3 yıllık kirası karşılığı yaptırabileceği bu hastaneler için 25 yıl boyunca 15,2 milyar TL ödeme taahhütü altına giriyordu.

Bu Kamu Özel Ortaklığı denilen yöntem yeni değil. İngiltere’de çıktı. Şimdi İngiliz maliyesini fena halde bozmak üzere. Parlamentolarında araştırma konusu oldu, tartışılıyor.

Bu sütunlarda geçen hafta da yer almıştı, Türkiye’de de sadece sağlıkta değil, eğitimde de hükümet, bu yöntemi uygulamaya sokmak istiyor. Kent merkezlerindeki okulları, kent çeperine yaptıracağı kampüslere toplamak amacında. Sağlıkta 25 yılda, sadece 2 hastane için, Sağlık Bakanlığı’nın 2012 yılı bütçesinden daha fazla para harcanacak.

Eğitimde ise tek amaç, bu okul kampüslerini yapacak olanlara 49 yıl boyunca, kira adıyla “her iki yılda bir, bir kampüs parası” ödemek değil. Bu kampüslere taşınacak okulların kent merkezlerinde boşaltacakları “çok değerli” arazilerine de kim bilir, alışveriş merkezleri, konut siteleri ve daha neler yapmak. Böylece ranta rant katmak.

Yiğidi öldür hakkını ver! Başbakan’ın en iyi yaptığı iki işten bir tanesi, olmayacak alanlardan rant yaratıp bunu merkezinden dışarıya doğru daireler halinde dağıtmak.

Murat Kışlalı
Cumhuriyet