CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu ile genel başkan yardımcıları Faruk Loğoğlu ve Faik Öztrak, önceki akşam Cumhuriyet yazarları ve yöneticileriyle bir yemekte bir araya geldi. Kılıçdaroğlu, Cumhuriyet Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni İbrahim Yıldız, Yayın Kurulu Başkanı Orhan Erinç, Ankara Temsilcisi Utku Çakırözer, Yazıişleri Müdürü Miyase İlknur, yazarlar Işık Kansu ve Ahmet Tan ile haber müdürü Emine Kaplan ve parlamento büro şefi Türey Köse’nin sorularını yanıtladı.

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu “yeni CHP” tartışmalarıyla ilgili olarak “6 ok tartışılmaz. Artık hizipler bitecek, kanatlar olacak” derken, kurultay için de “Keşke rakip çıksa, yarış berekettir. Bir genel başkan kendisinden sonrası için adaylar, 2., 3. adamlar yetiştirebilmeli, onların önünü açabilmeli. Demirel ikinci-üçüncü adam yetiştirseydi partisi duracaktı” mesajı verdi. Kılıçdaroğlu, PM anahtar listesi için dengeleri gözeten “cambazlıklar” yapmak gerektiğini, henüz 60 kişilik mi yoksa daha genişletilmiş bir anahtar liste mi hazırlayacağı konusunda karar vermediğini söyledi.

• CHP’de değişim olacak: Kurultay afişlerindeki “Demokrasi ve değişim” sözleriyle, hem içe hem dışa mesaj veriyoruz. İçeride değişim, partinin gerçek anlamda evrensel sosyal demokrat çizgiye oturması için. Yeni PM, MYK büyük ölçüde yeni parti programının hazırlanmasında etkili olacak. Yeni hazırlanacak program partinin dışa dönük hedef ve ilkelerinde ciddi değişikler öngörecek. Bu amaçla Almanya, İngiltere, Kuzey ülkelerindeki, Güney Amerika’daki sosyal demokrat partilerin programlarını getirdik, tercüme edildi. Daha henüz bu aşamadayız, henüz şunu yapacağız, diye genel bir ilke belirlenmiş değil.

• Hizipler bitecek, kanatlar olacak: (PM raporundaki ‘Sosyal demokratlar, liberaller, sosyalistler, Atatürkçüler...’ ifadeleriyle ilgili) Oradaki “liberal” sözünü, aslında özgürlük olarak yorumlamak lazım. Yani ekonomik anlamda bir liberal değil, sosyal anlamda, özgürlük anlamında... Hizip adama endeksli bir anlayış, kanatlar ise düşünceye. Hizipler bitecek. Ama kanatlar olmak zorunda. Partinin kendisini yenilemesi için, yeni düşüncelere açık olması için gençleşmeyle birlikte bu da olacak. Dünya değiştikçe partide de bu değişime ayak uyduranlar ve ayak uyduramayanlar olacak.

• Ulusalcılık etnik kimlik değil: (Ulusalcıların ‘partinin ekseni kaydı’ suçlamalarıyla ilgili sorular üzerine) İşini püf noktası şu: Hedefiniz ne? Eğer ilkeniz çağdaş uygarlıksa, bütün sorunları aşabiliriz. Yani ulusalcılığı da gelenekselciliği de belki bu çağdaş uygarlık potasında alıp yoğurup ileri götürmemiz lazım. Ulusalcılığı etnik kimlik bağlamında düşünürseniz, CHP’nin bu anlayış içinde yeri yoktur ve olmamıştır da. Ama ulusalcılığı ulusal çıkarlar üzerine inşa edilen bir politika olarak düşünürseniz zaten CHP öteden beri bunu savunuyor. Etnik kimlik bağlamında bir politika üretmememiz lazım. İnsanların sorunları olabilir. Ama bunu milliyetçilik adı altında bir politika olarak ortaya koymamamız gerekiyor.


6 ok tartışılmaz

• 6 ok tartışılmaz: (“Program çalışmalarında 6 ok tartışılabilir mi” sorusu üzerine) Hayır hayır... 6 oku biz aynı zamanda çağdaş uygarlığa bir hedef olarak görüyoruz.

• Masadan kalkmayız: Anayasa masasından kalkarsak, CHP 12 Eylül Arayasası’nı savunan parti konumuna düşmüş olacak. Bu anayasadan şikâyet etmiyor muyuz? Tutuklu milletvekillerinin tutuklu kalmasına yol açan bu anayasa değil mi? Bu anayasa Atatürk’ün vasiyetini çiğneyip Türk Dil Kurumu’nu, Türk Tarih Kurumu’na kapatan bu anayasa değil mi? AKP ile olmaz, oturmuyoruz masaya dersek, oturmadan nereden biliyorsun AKP ile olmayacağını, derler. Oturduk masaya, oybirliği olmadan bir madde çıkmayacak. Anayasada öyle hükümler var ki, biz onları daha demokratik bir anlayışla yazmak istiyoruz, karşı çıkan AKP. Biz bunları tutanaklara geçiriyoruz. Ama masaya oturmasaydık, AKP’nin gerçek yüzünü asla Batı’ya da bu ülkenin bazı aydınlarına da anlatamazdık.

• Başkanlık sistemi yapay: Başkanlık sistemi tartışmaları yapay. Yok ki öyle bir tartışma. Parlamentoda da yok anayasa komsiyonunda da yok. Cumhurbaşkanı’nın yetkileri, maddesi gelir. Fazla; biz o yetkilerin kısıtlanmasını istiyoruz.

• PM için cambazlık yapacağız: İlklerin, yeniliğin, değişimin partisiyiz. Yüzde 33 kadın kotası koyan ilk partiyiz. Kota her yerde tam uygulanamadı ama kadınların sayısı delegede yüzde 400 arttı. Yüzde 10 gençlik kotası getirdik. 30 yaşın üstünde gençler de partide olacaklar. Kadın ve gençlik kolları başkanlarına PM’de yer almasını istediğiniz isimleri söyleyin, dedim. Tabii bu işin kolay tarafı, zor tarafı; bir parlamento dengesi var, bir de parlamento dışı denge var. O dengeyi yaparken gene bir cambazlık daha yapmanız lazım, bölge dengesini de kurmanız lazım. Milletvekillerine, il başkanlarına da soracağım.

‘Erdoğan vekilleri mahkûm kabul ediyor’

(Başbakan Erdoğan’ın tutuklu milletvekilleriyle ilgili sözleri) Başbakan onları mahkûm kabul ediyor. Kafasında suçlamış. Niye aday gösterdiniz, diyor. Milletvekillerinin, o sözleri nedeniyle tazminat istemesi lazım. Umutsuz değilim. Tahliye olabilir. Tutmaları için bir neden yok.

Cumhurbaşkanı yabancı dil bilmeli: (Cumhurbaşkanlığı için aday profiliyle ilgili sorular üzerine) Çağdaş, eğitimli, iyi yabancı dili olan bir insan -şimdi Erdoğan’da bu yok- Türkiye’ye yakışır bir insan. Siyasi parti kimliğini çok fazla öne çıkarırsanız, geniş kitlelerden oy alamayabilirsiniz. Gerçekten tarafsızlığı ile, yazar çizerse yayınları ile herkesin sevebileceği, düzgün bir fiziği olan bir insan. Aklımda bir isim yok, dersem doğru olmaz. (“Ecevit, gönlümdeki aday Mehmet Haberal demişti” anımsatması üzerine) Ama şimdi söylemeyeyim. Yeni bir Silivri yolcusu çıkarmayalım.


İkinci adamların önü açılmalı

• 2. adamların önü açılmalı: (“Bu kuraltayda rakibiniz yok ama yerel seçimlerde başarılı olamazsanız, diye hesaplar yapılıyor” anımsatması üzerine) Hesap yapmak güzeldir. Ülkenin çıkarları üzerine hesap yapıyorsanız tamam bir sorun yok. Ben hiçbir zaman genel başkan adayı çıktı diye kızgınlık duymam, intikam alırım gibi bir anlayışa sahip olmam. Tam tersine, eski genel başkan adaylarından Haluk Koç’u, Umut Oran’ı getirdim MYK’ye. Bir genel başkanın temel görevlerinden biri de kendisinden sonra genel başkan adayı yetiştirmesidir, önünü kesmemesidir, yetiştirmesidir. Türk siyaseti bu yüzden kısırlaştı. Demirel ikinci, üçüncü adam yetiştirseydi, partisi duracaktı. 2. ve 3. adam olmalı, bunların önü açılmalı, aday da olabilmeliler.

• Yarış berekettir: (“Karşınıza aday çıkmasını ister miydiniz” sorusu üzerine) Yarış her zaman berekettir, heyecan getirir, partiye dinamizm getirir. Keşke olsaydı, niye olmasın?

• Baykal’a saygısızlığı sindiremem: Kurultay çalışmaları dolayısıyla bir görüşmemiz olmadı. Herhangi bir ortam olursa neden olmasın? Partinin kültüründe eski parti büyüklerine saygı göstermek temel bir kuraldır. Bunun ihlal edilmesini asla içime sindiremem. Bir il başkanı, eski genel başkanı karşılamam, dedi. Kendisini ilk gördüğüm yerde bütün partililerin önünde azarladım. Gideceksiniz karşılayacaksınız.

• Demokrasi manifestosu açıklayacağız: Kurultay sonrası ilk hedefler beyannamesi yayımlanmıştı. Yine böyle; demokrasi, özgürlükler manifestosu yayımlamayı düşünüyoruz. Orada bir sürpriz, yeni önerilerimiz olacak.

Temiz işadamları PM’ye girecek

PM’de saygın, kamu ihalelerine bulaşmamış işadamlarını da almak istiyorum. Böylece CHP iş dünyasına mesafeli, iş dünyası CHP’ye oy vermiyor, algısını kaldırıp atmak istiyorum. CHP toplumun her kesimiyle sosyal demokrat pencereden ilişki kurmak durumundadır.

• Anahtar liste sayısına karar vermedim: İki seçenek var önümüzde. Deniyor ki; PM 60 kişi. 60 kişilik bir anahtar liste verin. İkinci öneri de; çok değerli arkadaşlarımız var, 60 kişiyle sınırlamayalım bunu. 70-80- 90 kişilik anahtar liste gönderelim, örgüt buradan 60 kişiyi seçsin. Böylece örgüte de güvendiğimizi göstermiş oluruz. Öbürünü söyleyenler, ayıp olur, diyor. Bunu il başkanlarına soracağım, ondan sonra karar vereceğim.

• Çarşaf liste olacak: Ben bloktan yana değilim. Çarşaf listeyi işaretlemek zaman alıyor. Kabin sayısını çok artıracağız. Kurultayın ilk günü adayların isimlerini alacağız. Ertesi gün saat 11.00’de -en geç 12.00’de- anahtar liste gelecek.

• PM üyeleri milletvekili olmasın: PM üyeliğinin milletvekilliği için basamak olması doğru değil. Geçmişte, “PM’ye girenler başka görev alamazlar” diye bir düzenlemenin olduğu bir dönem olmuş. Vekil olamazlar, diye açıkça yazmıyor; başka bir görev alamazlar, diye yazıyor. Oraya gelen kişi siyaset üretir, ak saçlılar denilen ekip olur, MYK’yi de samimi olarak denetler. Öyle bir yapı olabilir. Ama bunun için tüzük değişikliği gerekiyor.

• Gürsel Tekin halka dokunuyor: (“Tekin yönetime girecek mi” sorusu üzerine) Düşünüyorum, Gürsel Bey halka dokunan bir insan.

Cumhuriyet