Bir süre evvel, Ankara-Ümitköy’de DKD (Düşün-Konuş-Dinle) toplantılarının bazılarına katıldım.

Kanımca konuşma sorunu yaşayan herkes böyle bir faaliyete katılmasını öneririm. Ben bu toplantıya  “Bütün Dünya” dergisinin önemli yazarlarından Üstat Orhan Velidedeoğlu’nu izlemek maksadıyla katıldım. Yaşı bir hayli ilerlemiş olmasına rağmen beyefendi, nazik, alçakgönüllü ve teveccüh dolu kişiliğinden hiçbir şey kaybetmemiş.

Uzun süre ve birkaç akşam sohbet ettik. Bu konuyu kendisine sordum. “Bütün Dünya” dergisinin Ekim 2011 tarihinde ve 100. Sayfasında yazdığını, ama bana getirebileceğini söyledi. Zahmet ederek getirdi de.

Konuşmada güç çok önemlidir. Tabi medeni güç. Toplum karşısında etkileyici olmak için vücut dilinin yanında, cümle içinde kullanılan kelimelerin de vurgusu çok önemli. Bunun için Sayın Velidedeoğlu metninde Büyük “Atatürk’ün emir ve sözleri ne kadar kapsamlı, anlamlı ve heyecan vericidir: “Ordular! İlk hedefiniz Akdeniz’dir; ileri.”

“Hattı müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır. O satıh bütün vatandır. Ey yükselen yeni kuşak! Gelecek sizindir, Cumhuriyet’i biz kurduk, onu yükseltecek ve yaşatacak sizlersiniz.”

Bu sözleri söyleten duygu heyecandır.

“Heyecan (Arapça): İçten gelen kıpırdanma ve dalgalanma, coşma, coşkunluk. Bir sözle heyecana geldi” gibi.

Bu konuda TDK’da kendi içinde tutarsız. Sayın Velidedeoğlu’na göre; Türk

kaynaklarından Kamûs-ı Türki’de heyecan ve helecan farklı tanımlanmış, 1935 te yayımlanan “Osmanlıca’dan Türkçe’ye Cep Klavuzu” farklı, 1944 yılında yayımlanan ilk Türkçe Sözlük” farklı, Dil Derneği’nin “Türkçe Sözlüğü” farlılık arz etmektedir.

Ancak, tüm doğru kaynaklara ve Sayın Velidedeoğlu’nun görüşlerine göre;

Helecan: Çırpıntı, yürek çırpıntısı, Heyecan (ruhi coşkunluk)ise: 1.Duyguların bir tepki halinde şiddetlenmesi, heyecan duymak, heyecan vermek, heyecana gelmek,2. Coşma hali. Halk heyecan içinde. İnsana bir iş yapma, bir eser yaratma coşkusu veren onu güdüleyen (motive eden) itici güç, başarma güdüsüdür. Meselâ; heyacanını yitiren sanatçı eser veremez gibi.

1988 tarihli TDK Sözlüğü’ne göre Helecan: Yürek çırpıntısı, çırpıntı. (Kalbim yalnız bu iki duygunun helecanı ile çırpıyordu. Y. K. Karaosmanoğlu. Heyecan ise:Sevinç, korku, kızgınlık, üzüntü, kıskançlık, sevgi gibi sebeplerle ortaya çıkan güçlü ve geçici duygu durumu- Halk heyecan içinde gibi.- Bu şehir halkını heyecana düşüren şiddetli mücadeledir. (M. Ş.  Esendal.) 06.03.2012.

Alaeddin USTA
Ankara.meritokrasi@superposta.com