Atatürk, Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu’nun “Atatürkçü düşünce” ile “Atatürk ilke ve inkılaplarını” yaymak ve geliştirmeye yönelik temel ilkeleri kaldırılırken kurum Atatürk’le ilgili bilimsel faaliyetlerin planlandığı ve eserlerin derlendiği akademik bir yapılanmaya dönüştürüldü. Başka bir deyişle Atatürkçü düşünceyi topluma yayma görevi olan kurum, şimdi Atatürk’le ilgili bir kütüphaneye dönüştürüldü. Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu’nun görev ve teşkilatı Resmi Gazete’nin önceki gece yayımlanan mükerrer sayısındaki KHK ile yeniden düzenlendi. Yüksek Kurumun yanı sıra Türk Tarih Kurumu (TTK), Türk Dil Kurumu (TDK), Atatürk Araştırma Merkezi (AAM) ve Atatürk Kültür Merkezi’nin de (AKM) görev ve teşkilat yapıları değişti. Yeni düzenlemede, Yüksek Kurum ve bağlı kuruluşların bütün hizmet ve faaliyetlerinde uygulanacak temel ilkelere yeni düzenlemede yer verilmedi.

Atatürkçülük ilkeleri çıkarıldı: Yüksek Kurum’un, “Milli Mücadele ruhu ve bilinci içerisinde; Atatürkçü düşünceye, Atatürk ilke ve inkılaplarına, Türkiye Cumhuriyeti’nin sonsuza kadar var olma şuuruna, kişilerin ve milletin refahına, toplumun mutluluğu inancına, milli kültürün çağdaş medeniyet seviyesinin üstüne çıkarma azim ve kararlılığına bağlı kalmak ve sahip olmak”, “Milli dayanışmada Atatürkçü düşünce, Atatürk ilke ve inkılaplarını birleştirici bir güç olarak tutmak ve bu değerlere karşı girişilecek her türlü yabancı, bölücü akımların bilimsel yoldan çürütülmesi”, Yüksek Kurum’a bağlı AAM’nin “Atatürkçü düşünceyi, Atatürk ilke ve inkılaplarını bilimsel yoldan araştırmak, tanıtmak, yaymak” ilkeleri kaldırıldı.

Kütüphane gibi olacak: Yeni düzenlemeyle Yüksek Kurum’un görevleri; Türk dili, tarihi, kültürü ve bütün yönleriyle Atatürk ve eseri üzerinde sosyal ve beşeri bilimler bütünlüğü içinde bilimsel araştırmalar yapmak, yaptırmak ve bu konularda seminer, sempozyum, konferans ve benzeri ulusal ve uluslararası etkinlikler düzenlemek, yayınlar yapmak ve bu alandaki çalışmaları desteklemekle sınırlandırıldı. Buna göre Yüksek Kurum ve ona bağlı kuruluşlarda Atatürkçü düşünceyi ve Atatürk ilke ve inkılaplarını yaymak yerine, kurum bünyesinde Atatürkle ilgili bilimsel faaliyetlerin planlandığı ve Atatürk’le ilgili eserler üzerine çalışmaların yürütüldüğü bir yapıya dönüştürüldü.

Hükümet üye atayacak: Düzenlemeyle yılda 2 kez toplanan Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yüksek Kurulu’nun, “Yüksek Danışma Kurulu” adı altında yılda bir kez toplanması benimsendi. Daha önce 3 üyenin Cumhurbaşkanlığı tarafından atandığı kurula, değişiklikle 2 üye atanacak. Başbakan ve görevlendireceği bir bakanın da Yüksek Danışma Kurulu’na birer üye ataması olanaklı hale geldi. Yöneticilerin görevlerine son verildi: Düzenlemeyle birlikte Yüksek Kurum ve organlarında görev yapan başkan, başkan yardımcıları, daire başkanları, özel kalem ve şube müdürlerinin görevlerine son verildi. Teşkilat yapılanmasındaki değişiklikle TDK, TTK, AKM, ve AAM’nin hepsinde birer başkan ve başkan yardımcısı, bilim kurulu ve asli üyelerin olması kararlaştırıldı.

Mahmut LICALI
Cumhuriyet